Струмичката баклава е различна од било кој друг крај во Македонија. Навидум едноставна, но со единствен вкус кој никогаш нема да го заборавите.
Денес поретко се прави во изворна форма заради променетите услови на живеење.
Баклавата се подготвувала дома, но печењето било резервирано за познатите фурни во градот.
Се правела во огромни тепсии кои се носеле на фурна, а тепсиите морале да бидат калајдисани.
Секое семејство поседувало такви тепсии со различни големини, или барем една.
Баклавите ги правеле нашите баби и прабаби и наназад до којзнае кои времиња…
Но, дојде време кога жените почнаа да се вработуваат, а и кога почнаа да се продаваат готовите кори кои сменија многу работи…
И тогаш, една мала итрина почна да се применува, се мешаа корите. Ќе се усукаа неколку, оти се нема време и другите ќе бидат од готовите. Се разбира, секогаш кога се можело, се сукало.
Корите се сукале на софрите-синиите, специјални округли маси кои служеле на времето по селата за јадење, но и за месење и сукање.
Во поново време имаше жени кои беа поканувани да го прават тоа за некои поводи. Од најголема љубов кон традицијата тие жени сеуште сукаа и сукаат…
Баклавата се правела за Нова година, а кој сакал правел и за Божик, но бидејќи за Бадник се правела сарлиита, се собирале две баклави. Кој како милувал…
На времето се правеле баклави и за “пречувување на куќа”, кога семејството прославувало вселување во нов дом…
Она што е интересно е што се прави и за свадба. Тортите се од поново време, но и ден денес, покрај тортите, многу семејства ја ставаат баклавата како главен десерт на свадбата.
Не може да се замисли свадба без баклави. Велам баклави затоа што не се прави една, туку заради многуте гости, секој од поширокото семејство носи тепсија. Брат, сестра, сите тетки и чини (стрини), сите правеле и носеле баклави за гостите… И уште непробани, се прашувале: „Погуди ли ти се, сипа ли се?’’. Тоа е затоа што секоја домаќинка од око знаела да си ја процени баклавата и мерфетлукот.
И така, ако сте близок некој на свадбата, ќе добиете чинаја полна со парчиња баклави, самси, да пробате од сите, а мајсториците веднаш ќе дојдат да ви кажат: „Е таа е од мојта, аресе ли ти се, кажи каква е убава, ного ми се погоди, сипа се, нели?’’ Вие со полна уста треба да ги пофалите, зашто и не може поинаку, преубави се сите, навистина.
А денес сé е поинаку, баклави се сукаат сеуште, но нема фурни, тортите се главни и се прават по порачка, баш се како од соништата…
Всушност, сé почна токму со оваа моја баклава…
Веќе објавував во Ми густо, Мојата кујна, подоцна во Мои рецепти, Сé за храна… и секојдневно ја полнев мојата фб страница Со љубов, за вас со традиционални рецепти и нови инспирирани…
Еден ден видов на еден убав портал разговор за струмичка баклава, интервју со една позната слаткарница…Многу се изненадив кога видов дека е ставен мојот рецепт, преземен професионално како доликува од негде, не се сеќавам од каде беше, со мое име и презиме.
И така се роди идејата за раскажување на приказните за струмичката кујна…
Многу луѓе одлучуваат да ги кријат рецептите, јас одамна ги подарувам <3
Далеку сум од она како би требало да биде со струмичката кујна, но еден ден ќе го средиме и тој дел, од поголемата приказна…Сé во свое време 🙂
Во туѓина, желна за мојата традиција, се снаоѓам како знам и умеам, зашто ни брашното ни шеќерот не се исти…Сé е поинаку, но се трудам да го сочувам споменот, колку можам.
Мојата баклава е далеку од она што била во старите времиња, но многу блиску е до споменот кој грее душа. Еве како да направите струмичка баклава денес, која нема да ве остави рамнодушни…
Состојки
- 1 кг кори за баклава (доколку не сукате)
- 350 -500 гр ореви
- 200 г гриз
- 150 мл масло за готвење
- 2 ќесички ванилин шеќер
- 150 гр маргарин или путер
- 1,5 кг шеќер
- неколку зрна зачин сакс-мастик
- 1 лимон
Подготовка
1. Најпрво ги подготвувате оревите, мора да се сечени долгнавесто и тенко.
2. Гризот се пржи во многу малку зејтин, а во него се додава ванилата и толчениот сакс.
3. Дното на плех бр.32 се мачка зејтин, се редат корите една врз друга. На секоја се става зејтинче и гриз со ванилата и саксот измешани, а на секоја втора или трета и ореви. Долните и горните неколку кори оставете ги без ореви.
4.Сечењето е многу важно, во средина овој пат е сечена и до центарот, затоа што ова е мал плех за баклава, таа се прави во огромни тепсии и тогаш средината останува цела ѕвезда. Во овој плех, ѕвездата би одзела многу простор.
5.Полијте ја со растопениот маргарин.
6.Потоа се пече околу еден час, покриена со фолија на почетокот, на 200 прво, па се намалува…
7.Кога ќе се излади, се полива со шербет од 1,5 кг шеќер и помалку од 1 кг вода, ванилин шеќер и крукчиња лимон при крај…
Неколку важни напомени, каква треба да биде баклавата:
-Баклавата мора да биде “бела”, никако не смее да изгори, таква е нашата баклава, мора да биде златна боја.
– Треба да се “сипа”, е што значи тоа, само струмичани знаат…Тоа значи да биде ропкава, така некако му доаѓа…
– За оние пак кои сакаат помека баклава, треба да се полие пред да биде готов шербетот, значи два пати, а кога ќе почне да се влече како конец од лажицата, или кога ќе се прават меурчиња, тоа значи готов е и се полива остатокот.
-И мора да има сакс, без него, не е струмичка баклавата!
Искрено да си кажам, јас сум од оние кои сакаат мека баклава. Со години, кога ќе налетав на таква на свадби, скокав и велев, е таква ја сакам, мека, и сите ме гледаа чудно…
Истражував долго и никако не можев да разберам зошто сакаат да се рони и дроби, кога мека е поубава, но и тајната не ја знаев, како да се направи баш таква баклава, сериозна сум…
Со години немав одговор, зашто сироти тие кои направиле мека баклава, молчеа, не им била успешна, демек…
Еден ден, ме просветли некој од моите роднини и рече, селската баклава е таква…
И од тогаш, а одамна е тоа, негде од 80 тите години, мене ми е јасно каде е најубавата кујна, во нашето село, таму е највкусната кујна за било што, па и за баклавата!
Пробајте, па ќе видите, освен и тие ако не почнале да ја прават сипкава…
Знам дека многумина нема да се сложат, но за вкусовите не се дискутира, нели?
И еве уште еден податок за баклавата од старо време. Мајка ми ми кажува, дека баба ми Зонка ја поливала секогаш со мед. Дедо ми Лазар се занимаваше со пчеларство, произведуваше мед и баклавата нивна се поливала на тој начин. Овој детал не сум го знаела, добро е да остане запишано 🙂
Направете ја по ваш вкус, нема никакво правило и уживајте во празниците!
Среќна Нова година и Божик!
Уште малку објаснување за сакс или мастик. Сак,с на струмички значи мастика, жвака…
Овој зачин, овие зрнца, нашите мајки и баби ги користеле како мастики, жваки, иако биле тврди, а тоа е пред појавата на гумите за џвакање. Сепак главната негова употреба е за слатки работи, посебно баклави.
Можете да го најдете во Веро или Тинех, барајте го како мастик, сакс нема да разберат што е 🙂
Додадов фотографија од амбалажата и зрнцата во галеријата на фотки…Се надевам сега ќе биде полесно да го најдете…
Еве и линк за значењето, не најдов на македонски.
Линк за mastik
Facebook Comments
Comments + Images